Sáng 11/6 vừa qua, đoàn của Giám mục Hoàng Đức Oanh cùng các Linh mục thuộc Gp Vinh, Hà Tĩnh đã có mặt trước trụ sở chính của Tập Đoàn Formosa tai Đài Bắc, Đài Loan để họp báo trước khi chính thức nộp đơn khiếu kiện. Đây là hoạt động đầu của đoàn tại Đài Loan...
Song gần như ngay lập tức, đã xuất hiện cùng lúc nhiều ý kiến cùng một nội dung, đó là tại sao người dẫn đầu đoàn Giáo hội Công giáo Vinh - Hà Tĩnh lần này là Giám mục Hoàng Đức Oanh, một Giám mục hưu mà không phải là Giám mục Nguyễn Hữu Long (Giám mục Gp Vinh) hay Giám mục Nguyễn Thái Hợp (Giám mục Gp Hà Tĩnh) - những nơi chịu ảnh hưởng, trực tiếp từ sự cố ô nhiễm môi trường biển năm 2016?
Cũng có những lí giải kiểu như 2 vị Giám mục của Vinh, Hà Tĩnh bận bịu công việc mục vụ, quản lý địa phận nên đã ký thác và cậy nhờ Giám mục Hoàng Đức Oanh, một vị Giám mục đã hưu, có quan hệ thân thiết đi thay.
Nhưng rồi, lí giải đó xem chừng vẫn thiếu thuyết phục bởi lẽ, với những vị chủ chăn thì đời sống, trong đó có đời sống thường ngày của bà con giáo dân có vai trò, vị trí hết sức quan trọng. Đó cũng là ưu tiên mục vụ của các vị Giám mục, cho nên nếu lấy lí do có việc bận hơn thì có lẽ đó chỉ là một lối giải thích có tính đẩy trách nhiệm hơn là thực chất...
Vả lại, còn nhớ đầu năm 2017, trong bối cảnh sự cố ô nhiễm môi trường biển Miền Trung đang ảnh hưởng trực tiếp tới Gp Vinh (khi chưa chia tách), Giám mục Nguyễn Thái Hợp khi đó trên cương vị Gm GP Vinh đã sang Đài Loan; ngài cũng có mặt tại nhiều quốc gia Châu Âu để vận động, gửi thỉnh nguyện thư đề nghị chính giới các nước này đồng hành cùng Giáo hội Công giáo Vn trong khởi kiện và đẩy đuổi Formosa... Vậy mà nay ngài lại vắng mặt. Sự vắng mặt đó vì thế cũng gắn với những uẩn khúc nhất định.
Và dù chưa thực sự chính thống nhưng những gợi mở từ trang Người Công giáo về chuyện này cũng khiến chúng ta nên, đáng lưu tâm.
Trang này viết trong bài "KHỞI KIỆN FORMOSA RỒI SẼ ĐI ĐẾN ĐÂU?": "Formosa xả thải và gây ô nhiễm môi trường biển Miền trung đã được 3 năm. 3 năm đó gần như công ty Formosa Hà Tĩnh chưa gây ra bất cứ sự cố nào. Mọi thứ vẫn đang đi vào quỹ đạo như những gì Formosa Hà Tĩnh cam kết với chính phủ Vn và chính quyền Hà Tĩnh.
Toà án Đài Loan dù có quyết tâm và ủng hộ đi mấy nữa thì họ cũng sẽ không làm được gì nhiều trước những động thái tích cực từ Formosa Hà Tĩnh. Khả năng được giải quyết vì thế là rất ít, thậm chí sẽ không đặt ra trong chuyện này!
Một vấn đề cũng đã được đề cập, trực tiếp chịu ảnh hưởng từ sự cố ô nhiễm môi trường biển năm 2016 của Formosa Hà Tĩnh là Gp Vinh và sau chia tách là Gp Vinh và GP Hà Tĩnh, nơi có đức cha Anphong Nguyễn Hữu Long và Đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp đang làm Giám mục địa phận. Nhưng hai đức cha đã không có mặt trong chuyến đi. Thay vào đó, vị trí trưởng đoàn là của đức cha Micae Hoàng Đức Oanh, ngài hiện đã nghỉ hưu.
Chính điều này cũng cho thấy, ngay 2 chủ chăn tại địa phận Vinh, Hà Tĩnh, các ngài cũng không "hứng thú" lắm với việc này. Sự vắng mặt lần này trong khi trước đó, trong tâm bão Formosa, đức cha Phaolô Nguyễn Thái Hợp tham gia cũng ít nhiều cho thấy thực tế được nói trên".
Với những lẽ đó, trang này đã mạnh dạn gọi hành trình đi khởi kiện của Giám mục Hoàng Đức Oanh cùng một ố Linh mục tại Gp Vinh, Hà Tĩnh thực chất là chuyến đi có ý nghĩa "kỷ niệm cho 3 năm sự cố" hơn là hướng đến những giá trị thực tế khác...".
Và trong khi mọi thứ vẫn đang được những người trong cuộc dấu nhẹm và im bặt thì đây cũng là một lí giải xem chừng khả quan và thuyết phục nhất chăng???