Cách mạng Tháng Mười năm 1917 là chiến thắng vĩ đại của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới, đánh dấu sự phát triển của chủ nghĩa xã hội khoa học từ lý tưởng trở thành hiện thực, đồng thời mở ra thời đại mới trong lịch sử nhân loại – thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội. Cách mạng Tháng Mười đã thức tỉnh các dân tộc bị áp bức, soi sáng con đường phát triển, tiến lên xây dựng CNXH. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười khẳng định bản chất khoa học và cách mạng của Chủ nghĩa Mác – Lênin, cung cấp những bài học lịch sử vô giá cho các cuộc cách mạng vì độc lập dân tộc và CNXH, trong đó có bài học về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Lênin là người lãnh đạo Cách mạng Tháng Mười và lãnh đạo sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa thành công trong những năm đầu của chính quyền Xô-viết. Ông đã có nhiều cống hiến to lớn trong bảo vệ và phát triển lý luận về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Ngay sau khi nước Cộng hòa Xô-viết, Tổ quốc xã hội chủ nghĩa đầu tiên trong lịch sử nhân loại ra đời, Lênin đã khẳng định, cùng với việc bắt đầu bảo vệ chủ nghĩa xã hội chúng ta phải bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Người cũng chỉ ra tính chất chính nghĩa, tính chất cách mạng, tính chất toàn dân, tính chất quốc tế của sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa và xác định những vấn đề chiến lược về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Tuy nhiên, vào những năm cuối thế kỷ XX, đặc biệt là từ năm 1985 đến 1991, những người lãnh đạo Đảng và Nhà nước Liên Xô đã phản bội lý tưởng của Cách mạng tháng Mười, xa rời học thuyết Mác – Lênin về bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, mắc những sai lầm rất nghiêm trọng về chiến lược, nhất là xóa bỏ vai trò lãnh đạo và làm tan rã Đảng Cộng sản Liên Xô, làm biến dạng hệ thống giá trị và chuẩn mực xã hội theo quỹ đạo của chủ nghĩa tư bản, làm cho quân đội bị “phi chính trị hóa” và bị vô hiệu hóa. Đó là một trong những nguyên nhân rất quan trọng dẫn đến sự sụp đổ và tan rã của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô-viết vào năm 1991.
Sau Cách mạng tháng Mười, từ năm 1930, cách mạng ở Việt Nam đã trở thành một bộ phận khăng khít của phong trào cách mạng thế giới. Trên cơ sở phân tích những con đường mà các bậc tiền bối đã tìm kiếm, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến phương Tây nghiên cứu các cuộc cách mạng trên thế giới để tìm ra con đường cứu nước cho Việt Nam. Tính chất “không đến nơi” của các cuộc cách mạng Pháp, Mỹ không thể giành độc lập, tự do thực sự cho dân tộc và giải phóng nhân dân lao động thoát khỏi “kiếp ngựa trâu”. Tính chất “đến nơi” của Cách mạng tháng Mười đã đưa Chủ tịch Hồ Chí Minh đi đến quyết định lịch sử: “Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác con đường cách mạng vô sản”. Đó là sự khẳng định: Dân tộc Việt Nam tất yếu phải đi theo con đường Cách mạng tháng Mười, độc lập dân tộc phải nhất thiết gắn liền với chủ nghĩa xã hội.
Đi theo ngọn cờ của Cách mạng tháng Mười, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, chúng ta đã đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thống nhất Tổ quốc, cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Trong sự nghiệp đổi mới xây dựng và bảo vệ Tổ quốc chúng ta đã đạt được những thành tựu to lớn có ý nghĩa lịch sử trên tất cả các lĩnh vực. Những thành tựu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta qua hơn 37 năm đổi mới, mọi người dân Việt Nam đều cảm nhận rõ ràng và được thụ hưởng thực sự trong cuộc sống, được bạn bè thế giới ngưỡng mộ và tin tưởng Việt Nam sẽ trở thành “một quốc gia phồn thịnh” trong tương lai. Mục tiêu giải phóng con người thoát khỏi mọi ách áp bức, bóc lột, đem lại cuộc sống ấm no, tự do hạnh phúc thực sự cho nhân dân mà Cách mạng tháng Mười đã vạch ra là hiện thực, là con đường thực tiễn ở Việt Nam và phù hợp quy luật phát triển của nhân loại.
Trong giai đoạn hiện nay, để tiếp tục phát triển đất nước trong điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng trong thời gian tới, thì trước hết chúng ta phải kiên định mục tiêu theo con đường mà Cách mạng tháng Mười đã vạch ra. Chỉ có đi theo con đường cách mạng dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác – Lênin, của Cách mạng tháng Mười, thì dân tộc Việt Nam mới tiếp tục phát triển lên tầm cao mới. Cùng với việc thực hiện nhiệm vụ trung tâm là xây dựng và phát triển kinh tế, chúng ta phải thực hiện thật tốt nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên, ra sức củng cố quốc phòng, an ninh, xây dựng quân đội, bảo vệ vững chắc Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Phải “Nắm vững và vận dụng nhuần nhuyễn bài học của ông cha ta: “Dựng nước đi đôi với giữ nước”; “giữ nước từ khi nước chưa nguy”; có kế sách ngăn ngừa, loại bỏ các nguy cơ chiến tranh, xung đột từ sớm, từ xa”. Phải giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, phải ra sức xây dựng, chỉnh đốn Đảng, làm cho Đảng ta thật sự trong sạch vững mạnh, ngang tầm với nhiệm vụ trong giai đoạn lịch sử mới./.
Nhân văn Việt